Ni giới hai tỉnh Bạc Liêu, Cà Mau khá phát triển, quý ni chiếm tỷ lệ lớn tu sĩ phật giáo, và số lượng cơ sở tu học của ni giới- tức các ngôi chùa ni, cũng nhiều.

Tịnh xá Ngọc Lợi ở Tỉnh lỵ Bạc Liêu hiện là chiếc nôi của ni giới tỉnh, đặt Văn phòng phân ban ni giới địa phương, do ni sư Thích nữ Diệu Nghĩa- phó ban trị sự, trưởng phân ban ni giới tỉnh, trú trì. Tịnh xá kiên cố ở khu vực trung tâm đô thị, thường xuyên diễn ra sinh hoạt của ni giới. Bản thân ni sư Thích nữ Diệu Nghĩa khá nổi tiếng trong các hoạt động xã hội qua ghi nhận của phật giáo quốc tế thông qua giải thưởng.

Cách đấy hơn 30 cây số, Tịnh xá Ngọc Tường  ở Chợ Hộ Phòng gắn với cuộc đời tu học cống hiến của ni trưởng Thích nữ Khánh Liên nay đã viên tịch. Ni trưởng theo bậc thầy ni sư Huỳnh Liên tranh đấu đòi hoà bình thời chiến tranh, hoà bình về xây dựng đạo tràng ở Tịnh xá Ngọc Tường, dìu dắt quý ni cùng phật tử, xây dựng tịnh xá trang nghiêm thanh tịnh.

Chùa Từ Quang cạnh Cầu Sư Son cũng là ngôi chùa ni, vừa nâng cấp xây dựng lớn bề thế ngay cạnh quốc lộ ở vị trí cận kề xứ Đạo Công giáo Tắc Sậy.

Chùa Hổ Phù ở vùng tôm Phong Thạnh A, Thị xã Giá Rai do sư cô Thích nữ Nghĩa Hoà trú trì cũng được coi là chùa ni. Chùa có kiến trúc mới nhưng trên nền cũ ở một nơi trong lịch sử từng phụng thờ tử sĩ đội quân cảnh vệ Hổ Phù phò Vua Gia Long trên đường bôn tẩu ở vùng Cực Nam.

Chùa Giác Viên ở Láng Tròn, một nơi cải gia vi tự, biến tư thất thành chùa do hai chị em sư cô Chúc Như quản lý vẫn là ngôi chùa ni.

Ngược về cửa ngõ tỉnh lỵ, không xa Cầu Cả Dày, toạ trên vùng sông nước hữu tình, lại là một trong những trung tâm ni giới ở Miền Tây trong lịch sử cận hiện đại: Chùa Giác Hoa thành lập năm 1919 bởi Cô Hai Ngó, tức sư cô Diệu Ngọc. Chùa có lối kiến trúc đẹp pha trộn Á – Âu, được vây bọc trong môi trường tốt của tự nhiên. Hiện Chùa do sư cô Thích nữ Nghiêm Thành trú trì. Nơi đây đồng thời đặt phân hiệu ni của Trường Cao trung phật học Bạc Liêu do sư cô trú trì lãnh đạo. Đến kỳ nhập hạ mỗi năm, quý ni an cư ở hai nơi gồm Chùa Giác Hoa chốn này và Tịnh xá Ngọc Lợi, đến khi kết thúc mùa hạ, vân tập về Chùa Long Phước làm lễ tự tứ cùng chư tăng.

.. Cận biển Cái Cùng, Hải Triều Âm tự cũng là cơ sở thuộc ni giới. Và sự liệt kê đấy chưa phải tất cả: Chùa Cô Tám ở Long Điền từng do ni sư Diệu Pháp trú trì lâu dài, bản thân ni sư từng là trưởng phân ban ni giới tỉnh. Ngoài ra còn có nhiều tịnh thất, am do chư ni coi sóc, tu học.

Ở Cà Mau, Văn phòng ni giới đặt tại Chùa Quan Âm Sắc tứ phường 4 của tỉnh lỵ. Từ ngôi chùa trung tâm này về phường 6 có ngôi chùa ni của ni sư Thích nữ Diệu Chánh, mang tên Kim Sơn cổ tự. Ni sư là trưởng phân ban ni giới Cà Mau, phó ban trị sự phụ trách công tác từ thiện.

Chùa Bà Đệ ở An Xuyên, còn gọi Chùa Từ Phước cũng là ngôi chùa ni, ngự trong vườn dừa, cạnh dòng kênh.

Chùa Thiền Lâm ở Tân Thành do quý ni trú trì đã được xây cất mới khá đẹp...

Tịnh xá Ngọc Minh ở gần cầu cũ Cà Mau vốn có lịch sử lâu dài, ngày nay cũng đã xây dựng bề thế, là cơ sở ni giới lớn nhất Cà Mau.

Quý ni ở Cà Mau nhập hạ ở Chùa Kim Sơn, vân tập về Chùa Quan Âm sắc tứ làm lễ tự tứ mãn hạ cùng chư tăng.

Như ở Bạc Liêu hay cả nước, số lượng tịnh thất, am, do chư ni coi sóc tu học rất đáng kể.

Một đặc điểm của ni giới vùng chính ở hệ thống mạnh mẽ của ni giới khất sỹ VN, các tịnh xá. Từ trước giải phóng, chư ni thuộc hệ phái đã ổn định tu học, hoằng pháp lợi sinh trong vùng đem ánh sáng phật pháp đến đồng bào, chung sức vùng mọi hệ phái của phật giáo VN.

Nhìn từ hai địa phương cấp tỉnh ở phía Nam, có thể nhận thấy đóng góp lớn lao của hàng ni trong các hoạt động của giáo hội, từ tu học, hành trì đến hoằng pháp, phụng sự xã hội qua hoạt động nhân đạo từ thiện, chư ni đã hình thành một lực lượng xã hội trong nữ giới được đánh giá cao. Không ít quý ni đã có học lực tốt qua quá trình theo đuổi các chương trình đào tạo của hệ thống giáo dục trong và ngoài giáo hội, trong nước và nước ngoài, thành gương sáng khích lệ giới nữ ở một vùng còn chậm phát triển, bất bình đẳng giới còn phổ biến.

Ni giới Bạc Liêu, Cà Mau

Có vai trò quan yếu trong đời sống phật giáo địa phương.

Nguyễn Thành Công