Những ngày qua, trên mạng xã hội lan truyền thông tin về biến thể Omicron mới độc hơn biến thể Delta gấp 5 lần và có tỉ lệ tử vong cao hơn. Thông tin lan truyền trên mạng còn khẳng định biến thể COVID-19 - Omicron mới có khả năng lây nhiễm nhanh hơn cũng như lẩn tránh miễn dịch từ vaccine tốt hơn so với các biến chủng hiện nay.

Liên quan đến thông tin này, một đại diện Bộ Y tế khẳng định đây là tin giả. Bộ Y tế chưa có bất kỳ thông báo nào về thông tin biến thể mới của COVID-19 như trên. Tổ chức Y tế thế giới (WHO) cũng chưa có các cảnh báo với nội dung như thông tin lan truyền trên mạng xã hội.

Theo nghiên cứu của các nhà khoa học, hiện có 2 gene của virus SARS-CoV-2 đang được lựa chọn để theo dõi các đột biến của virus là gene protein gai S và gene nhân N, những đột biến ở vị trí các gene S và N có thể ảnh hưởng đến sự ổn định, khả năng gây bệnh của virus.

Protein gai S có vai trò như một chìa khóa mở cửa để virus xâm nhập tế bào của cơ thể. Gene N giúp virus sinh sôi nảy nở trong tế bào. Các nhà khoa học đã thấy sự đa dạng xảy ra nhiều trong các gene cấu trúc, đặc biệt là gene S.

Một điều làm cho BA.4 và BA.5 nổi bật là một đột biến axit amin, được gọi là F486V, nó nằm trên protein S đột biến của virus, gần nơi protein gai gắn vào thụ thể ACE2 trên tế bào vật chủ để lây nhiễm cho chúng.

Các kháng thể được tạo ra để đáp ứng với vắc xin COVID-19 và các trường hợp nhiễm SARS-CoV-2 trước đó sẽ vô hiệu hóa virus bằng cách bám vào điểm protein gai S này cạnh tranh ngăn không cho virus xâm nhập tế bào vật chủ.

Qua nghiên cứu, các nhà khoa học Nam Phi nhận thấy BA.4 hoặc BA.5 không có bằng chứng cho rằng những đột biến này có liên quan đến tình trạng bệnh nặng hơn.

BA.4, BA.5 có thể bị ngăn chặn bởi các kháng thể từ nhiễm trùng Omicron trước đó. Các nhà nghiên cứu do Alex Sigal đứng đầu tại Viện Nghiên cứu sức khỏe châu Phi ở Durban, Nam Phi, đã điều tra mức độ mà các kháng thể từ 39 người đã phục hồi từ biến thể Omicron ban đầu có thể ngăn chặn các tế bào bị nhiễm biến thể BA.4 và BA.5.

Nghiên cứu cho thấy rằng các kháng thể chống lại các biến thể phụ mới kém hiệu quả hơn vài lần so với các kháng thể chống lại chủng Omicron ban đầu. Tuy nhiên, các kháng thể được tạo ra bởi 15 người trong nhóm nghiên cứu đã được chủng ngừa COVID-19 có hiệu quả hơn các kháng thể từ những người đã khỏi bệnh một mình chưa được chích ngừa. Nó không có khả năng gây ra bệnh nặng hơn so với nhiễm Covid đợt trước, đặc biệt là ở những người đã được tiêm chủng.

Theo Josie Everatt và các đồng nghiệp tại Viện Quốc gia về các bệnh truyền nhiễm ở Johannesburg, mặc dù các đột biến ở BA.4 và BA.5 đang trở nên phổ biến của dịch Covid-19 hiện nay, Nam Phi có khả năng miễn dịch cao do bị nhiễm trùng và tiêm chủng trước đó, đã được chứng minh là có khả năng bảo vệ khỏi nguy cơ phát triển bệnh COVID-19 nghiêm trọng...

Lorenzo Subissi, một nhà virus học tại WHO, cho biết cơ quan này đang theo dõi hai dòng dõi phụ. Nhưng trước khi đưa ra bất kỳ kết luận nào về việc liệu chúng có gây ra mối đe dọa lớn hơn các biến thể Omicron khác hay không, nó cần phải tìm hiểu thêm từ các nghiên cứu dịch tễ học về con người.

Các nhà miễn dịch học đang tiếp cận câu hỏi về khả năng thoát miễn dịch bằng cách chia sẻ các mẫu BA.4 và BA.5 với máu từ những người trước đây bị nhiễm SARS-CoV-2 và những người đã được tiêm chủng cho các trung tâm nghiên cứu trên thế giới.

Biến thể SARS-CoV-2 năm nay gây ra bệnh trung bình, ít nghiêm trọng hơn các phiên bản trước của virus, nhưng nó không phải là dấu hiệu cho thấy coronavirus sẽ tiếp tục suy yếu.

Kim Ngân