Một bầy chim cút thuở xưa

Đứng đầu có một vị vua trị vì

Vua chim cút rất có uy

Muôn chim kính trọng, nể vì, mến thương.

Thợ săn kia ở ven rừng

Là người tài giỏi tiếng lừng khắp nơi

Giả chim kêu thật tuyệt vời

Cái tài bắt chước ít người sánh ngang,

Giả chim cút chàng kêu vang

Như chim kêu cứu khi vương bẫy người

Nhiều chim bị dụ tới nơi

Chàng giăng bẫy chụp, chim thời kẹt ngay

Thế là lâm nạn cả bầy

Bị chàng nhốt giỏ đọa đày xác thân

Chàng đem ra chợ ở gần

Bán chim, kiếm sống, bao lần thành công.

Một ngày vừa rạng vầng hồng

Vua chim thám hiểm bay trong khu rừng

Vua nhìn quanh quất xem chừng

Chăm lo sinh mạng cho từng chú chim

Khôn ngoan vua nhận ra liền

Thợ săn giả tiếng chim quen gọi bầy

Dụ chim cút lọt bẫy này

Vua lo tìm kế hoạch hay cứu bầy.

*

Vua bèn cho triệu tập ngay

Bao nhiêu chim cút quanh đây tụ về

Trong vương quốc, khắp sơn khê

Mời thêm chim cút vùng quê xa vời

Muôn chim tụ họp một nơi

Để nghe cách thức chống người thợ săn.

Vua chim cút đứng đầu đàn

Chào mừng đồng loại nghiêm trang thốt lời:

“Chúng ta chim cút cùng loài

Lâu nay lâm nạn bi ai khốn cùng

Nên góp sức, phải chung lưng

Phá tan mưu kế gian hùng thợ săn!”

Chim đầu đàn đề nghị rằng:

“Hãy theo kế hoạch kết đoàn của tôi

Chẳng may bị chụp lưới rồi

Mỗi chim một lỗ ta chui đầu vào

Cùng nhau vươn cổ lên cao

Rồi cùng cất cánh bay vào vườn bên

Lưới giăng bị nhấc bổng lên

Ta cùng đội lưới quăng liền bụi gai

Bay xuống dưới, trốn ra ngoài

Thế là ta thoát khỏi tai họa này,

Thợ săn gỡ lưới loay hoay

Chúng ta thong thả tung bay cuối trời!”

Khi vua chim cút dứt lời

Thấy là phương cách tuyệt vời khôn ngoan

Muôn chim đồng ý cả đoàn

Tin rằng sẽ được an toàn dài lâu.

*

Thợ săn vào sáng hôm sau

Vẫn quen giả tiếng chim đâu khác gì

Tưởng rằng cũng giống mọi khi

Dụ chim vào bẫy khó bề thoát thân

Nào ngờ chuyện lạ vô ngần

Chim cùng vươn cổ bất thần tung bay

Đội theo cả lưới giăng này

Bụi gai gần đó quăng ngay lên rồi

Thế là mưu kế đi đời

Chẳng chim nào kẹt lưới người gian manh

Thợ săn bận rộn quẩn quanh

Sáng chiều gỡ lưới, bực mình biết bao

Ngày trôi mất ! Sức tiêu hao!

Khó giăng thêm mẻ lưới nào bẫy chim.

Rồi liên tiếp mấy hôm liền

Bầy chim thắng lợi liên miên cách này

Thợ săn cứ mải loay hoay

Bận lo gỡ lưới cả ngày toi công

Trở về nhà với tay không

Vợ chàng giận giữ la chồng một phen:

“Không có chim! Chẳng có tiền!

Mất công cả buổi chẳng nên chuyện gì

Hay là mê kẻ nào kia

Thay lòng đổi dạ bỏ bê vợ nhà?”

Vợ cằn nhằn, vợ hét la.

Phân trần chàng vội kể ra sự tình:

“Ta nào thiếu sự trung thành

Hôm nay xui quá nên đành về không

Bầy chim đoàn kết vô cùng

Chui đầu mắt lưới đồng lòng nâng lên

Thả vào gai nhọn kế bên

Thế là ta thất bại liền buổi nay!”

Thợ săn chợt nảy ý hay

Vuốt ve: “Thôi cũng còn may đấy bà

Nhờ bà ta chợt nghĩ ra

Bà hay gây gổ cùng ta nhiều rồi,

Bọn chim kia cũng thế thôi

Một ngày nào đó chúng thời gây nhau

Chẳng còn hòa hợp nữa đâu

Bấy giờ ta sẽ tóm mau cả bầy

Chim chui bẫy! Tiền vào tay!

Bà thời nở nụ cười ngay đấy mà

Bà nên kiên nhẫn nghe ta

Vợ chồng hạnh phúc, cửa nhà êm vui!”

*

Quả nhiên thật đúng như lời

Một ngày chuyện xảy ra rồi chẳng lâu

Bầy chim chen chúc cùng nhau

Nàng chim vô ý đạp đầu chàng kia

Dù nàng xin lỗi tức thì

Chàng kia vẫn giận không hề bỏ qua

Chàng bèn lên tiếng thét la

Thế là cãi cọ xảy ra mất rồi

Chàng to tiếng, nàng nặng lời

Vua chim can gián cũng đời nào xong

Nghĩ thầm: “Nguy hiểm vô cùng

Chim không hoà thuận, việc không tốt lành

Cùng bầy mà cứ đua tranh

Đến khi nâng lưới cũng ganh nhau hoài

Thế là sẽ gặp nguy tai

An toàn đâu nữa! Tàn đời còn chi!”

Vua chim ra lệnh bay đi

Bầy chim đa số tức thì theo ngay,

Những chim khác còn tại đây

Mải mê cãi lộn càng ngày càng hăng

Thình lình có lưới bủa giăng

Thợ săn trở lại vừa quăng lưới này

Hai chim vẫn cãi hăng say:

“Ta không nâng lưới! Ta đây chẳng cần!

Kệ mi ta chẳng dự phần!”

Bầy chim còn lại nổi sân tức thì:

“Chúng ta nào có ngu chi

Ra công nâng lưới cho mi chê cười!”

Cả bầy tranh chấp tơi bời

Bùng ra như đám cháy nơi rừng già.

Thợ săn lợi dụng thời cơ

Tóm đầy một mẻ chẳng tha mạng nào

Giỏ kia bèn nhốt kỹ vào

Đem về đưa vợ nấu xào món ăn

Vợ liền vui vẻ vô ngần

Mời thêm lối xóm xa gần tham gia

Tiếng cười vang khắp cửa nhà.

Thương bầy chim cút thật là dại ngu!

*

Tâm Minh Ngô Tằng Giao

(thi hóa phỏng dịch theo bản văn xuôi

THE QUAIL KING AND THE HUNTER

của Ven. Kurunegoda Piyatissa & Tod Anderson)

*

Nhận diện tiền thân Đức Phật

Truyện Vua Cim Cút và Chàng Thơ Săn

(Vua chim cút có trí là tiền thân Đức Phật.)

________________________________________________________