Covid – 19 tác động toàn diện đến đời sống xã hội, trong đấy ảnh hưởng tâm lý bệnh học nổi lên rất rõ rệt, như cộng hưởng các tổn thương gồm kinh tế, trị an, sự khó khăn và bất an chung do dịch mang đến kết hợp với những khó khăn vốn có.

Covid 19 tác động đến tâm lý con người rõ rệt và  mang tính tất yếu:

Suy thoái kinh tế do dịch bào mòn thu nhập cá nhân, tụt giảm ngân sách từng gia đình, làm căng thẳng đời sống. Khó khăn tài chính tạo trees là hiện thực khó bác bỏ trong dịch. Đại dịch kéo dài, gia tăng cường độ và tổn thất, trees với những người trong cuộc càng cao, mà Covid 19 không để ai ngoài cuộc.

Cho dù rất quan trọng, tác động từ suy thoái kinh tế- tài chính không phải tác động duy nhất đến căng thẳng tâm lý con người. Hết thảy mọi hoạt động của đời sống xã hội trong điều kiện có dịch và phòng chống dịch đều khác thường, sự khác không theo hướng tích cực. Đầu tiên phải kể đến tuyến đầu, ở các cơ sở y tế cho dù không phải cơ sở điều trị Covid 19, thầy thuốc- nhân viên y tế và bệnh nhân đều có tâm trạng nhất định. Riêng các cơ sở điều trị Covid 19, sự căng thẳng tâm lý càng cao và đấy là một tất yếu. Ở các khu cách ly, dù đạt được điều kiện tốt nhất, tâm lý sống cách ly không phải trạng thái tâm lý thoải mái, ổn định.

Giãn cách, kéo dài, sinh hoạt xã hội ngưng đọng trì trệ ở các mức độ khác nhau, tác động tâm lý cũng rất rõ và đương nhiên khi như cầu học tập, làm việc, giải trí bị tiết giảm có khi khá mạnh mẽ. Ức chế tâm  lý diễn ra.

Tình hình trị an trong dịch khá phức tạp, tội phạm gia tăng, tác nghiệp của cảnh sát mạnh mẽ hơn cũng là một trong những nguyên nhân ảnh hưởng đến tâm lý con người trong xã hội.

Tác động đến tâm lý con người do Covid 19 có nét chung của khủng hoảng,  có thể liên hệ đến ảnh hưởng tâm lý tiêu cực đến quân nhân tham chiến và phục vụ trong chiến tranh, thân nhân của họ và xã hội nơi có chiến sự hay khu vực liên đới ảnh hưởng. Tuy nhiên, tác động của Covid 19 quá rộng lớn, toàn cầu, diện bị tổn thương tâm lý rất rộng so với một cuộc chiến cụ thể có giới hạn.

Khi ảnh hưởng đến tâm lý chỉ là căng thẳng, trees, ít lo ngại vì tình trạng tạm thời sẽ qua đi khi điều kiện dịch thay đổi, giảm thiểu và kết thúc. Nhưng chắc chắn có một tỉ lệ hình thành bệnh lý, thành một hậu quả dài hơi đáng lo lắng. Nếu trong lòng dịch, có một báo cáo khoa học y khoa nghiêm túc trên cơ sở khảo sát nghiên cứu sâu rộng cho thấy sự gia tăng số lượng người mắc các vấn đề tâm lý với các mã bệnh khác nhau, là có thể hiểu được, trước nhất là bệnh lý trầm cảm, rối nhiễu, trees...

Những đứa trẻ vui hè ngày thôn làng của mình Vùng Bạc Liêu (ảnh tác giả)

Các hoạt động phù hợp:

Các hoạt động vui chơi giải trí tại chỗ, ở gia đình hay cộng đồng hẹp, đọc sách, viết lách, nghe nhạc, xem phim, làm vườn... tạo không gian phù hợp thích nghi tình hình có dịch, cân bằng sức khoẻ tinh thần.

Sự chia sẻ, đồng cam cộng khổ trong nhóm, gia đình; cần lao nhẫn nại tháo gỡ khó khăn kinh , tìm cách sinh tồn trong đại dịch thay vì bế tắt, suy nghĩ bị quan tiêu cực thái quá cần được khuyến khích.

Người có đời sống tâm linh duy trì sinh hoạt tôn giáo cách thích hợp, trau dồi niềm tin, xem đại dịch là biến cố thử thách tinh thần cần vượt qua, chiến thắng.

Và, trong một bối cảnh cộng đồng nặng trĩu lộ âu, khó khăn, sự phục vụ, tương tác kiên trì, thái độ chia sẻ, rộng lượng và các liệu pháp tâm lý thuộc về kỹ năng chuyên môn cũng quan trọng để tránh những va đụng, căng thẳng không cần thiết. Điều này đề cập đến các giao tiếp xã hội, ở các cơ sở y tế, nơi công cộng...

Không thể lập luận rằng Covid 19 ít nghiêm trọng hay... mang lại lợi lộc gì đấy, nhưng thái độ tuyệt vọng hay cường điệu dịch bệnh càng không nên. Thực ra tuỳ hoàn cảnh cụ thể, mỗi cá nhân chịu ảnh hưởng dịch có khác nhau và không ít người nhận ra một không gian mới, quỹ thời gian mới có thể tận dụng được cho đời sống gia đình, làm những việc ấp ủ vốn khó thực hiện trước đây do cường độ nhịp sống. Một cái nhìn cân bằng hơn vào khủng hoảng có lẽ tốt hơn chăng?

Mấy dòng thô vụng thử tiếp cận một khía cạnh do đại dịch mang đến đời sống, viết để chia sẻ...

Nguyễn Thành Công