Ngày xưa có một chàng voi
Thân người bạc trắng dễ coi vô cùng
Long lanh như ánh sao rừng
Chân thời bóng láng oai hùng bước đi
Miệng tươi đỏ tựa hoa kia
Mắt trong huyền diệu khác gì báu châu
Lung linh phô đủ năm mầu
Đây là vẻ đẹp từ lâu bên ngoài,
Tâm voi cũng đẹp tuyệt vời
Từng tu “thập thiện” từ thời xa xưa
Qua bao kiếp tốt vô bờ
Giờ đây voi có tâm từ chứa chan.
*
Chàng voi lớn giữa non ngàn
Trong vùng Hy Mã Lạp Sơn chập chùng
Các voi ở khắp quanh vùng
Tỏ ra kính trọng, phục tùng chàng voi
Quây quần tụ lại một nơi
Dần dần nhiều đến tám mươi ngàn rồi
Thế là xáo trộn tơi bời
Còn đâu an tĩnh như thời trước đây,
Chàng bèn vội tách ra ngay
Sống riêng một góc rừng này tĩnh tâm,
Chàng voi thánh thiện muôn phần
Nên voi khắp chốn xa gần mệnh danh
“Chúa voi Đức Hạnh” rừng xanh
Bầy voi thán phục tâm thành thiết tha.
*
Một hôm có kẻ phương xa
Từ Ba La Nại tìm ra khu rừng
Mong tìm vật quý trong vùng
Đem về bán lại kiếm đường nuôi thân,
Không quen nơi chốn sơn lâm
Loanh quanh cả buổi lạc dần rừng sâu
Muốn ra nào biết đường đâu
Tới lui mệt mỏi bắt đầu hoang mang
Thân run rẩy, miệng khóc than
Tiếng kêu thảm não âm vang núi đồi.
Chúa voi Đức Hạnh nghe rồi
Động lòng muốn cứu giúp người lâm nguy
Voi lần tìm tới quản chi,
Thấy voi to lớn kẻ kia hãi hùng
Vội vàng chạy trốn điên khùng
Voi nhìn thấy vậy liền dừng bước chân
Kẻ kia mệt, đứng lại luôn,
Voi đi, người lại hết hồn chạy đi
Sau vài lần thấy lạ kỳ
Kẻ kia thầm nhủ: “Có gì hại đâu
Voi kia chắc muốn giúp nhau.”
Hắn bèn can đảm quay đầu đứng yên.
Khi vừa chạy tới kề bên
Chúa voi lên tiếng hỏi liền: “Bạn ơi
Sao lang thang chốn núi đồi
Giữa rừng than khóc vang lời thảm thương?”
Kẻ kia: “Tôi bị lạc đường
Sợ rằng bỏ mạng chốn hoang vu này.”
Chúa voi tử tế giúp ngay
Đưa về chỗ ở hàng ngày của voi
Trái cây ngon ngọt đem mời
Cho ăn uống mấy ngày trời êm xuôi
Rồi voi chúa nói: “Bạn ơi
Yên lòng, chớ sợ! Leo ngồi lưng ta
Ta đưa ra khỏi rừng già.”
Kẻ kia nghe vậy thật là mừng vui
Ngồi lưng voi, nghĩ xa xôi:
“Khi về kể lại cho người khác nghe
Muốn tường thuật rõ mọi bề
Thời ta phải cố mà ghi nhớ đường.”
Nhìn phương hướng, nhớ nẻo rừng
Hắn ghi hình thể trên từng lối qua.
Khi ra khỏi cánh rừng già
Chúa voi vội chỉ hắn ta đường về
Dặn rằng: “Đừng kể ai nghe
Nơi ta sinh sống chớ hề nói ra
Sợ nguy hiểm, nên lo xa.”
Nói xong voi từ biệt và trở lui.
*
Về Ba La Nại êm xuôi
Kẻ kia một bữa dạo chơi phố phường
Đi ngang cửa tiệm bên đường
Thấy ngà voi quý tiệm đương trưng bày
Ngà voi khắc chạm đẹp thay
Thợ nghề tinh xảo khéo tay hoàn thành
Hắn bèn hỏi giọng thân tình:
“Ngà voi còn sống các anh có cần?”
Thợ cười: “Hỏi lạ vô ngần
Ngà voi còn sống muôn phần quý hơn.”
Hắn vui vẻ miệng hứa luôn:
“Nay mai tôi sẽ bán buôn ngà này.”
Chỉ ham tiền, đáng buồn thay
Quên ơn voi chúa trước đây cứu mình
Vô ơn, bạc nghĩa, bội tình
Hắn theo lối cũ rừng xanh tìm vào
Mang theo cưa sắt trong bao
Rắp tâm cưa cắt ngà đâu ngại ngùng.
Thấy người, voi rất lạ lùng:
Hỏi: “Anh bạn trở lại rừng làm chi?”
Tên gian bịa chuyện lâm li:
“Voi ơi gia cảnh tôi thì khổ đau
Cuộc đời cơ cực đã lâu
Hôm nay quay lại mong cầu xin voi
Ngà voi một khúc nhỏ thôi
Đem về bán lại cầm hơi qua ngày.”
Chúa voi thương hại tràn đầy:
“Được thôi, ta sẽ cho ngay, dễ mà
Có cưa không? Hãy lấy ra.”
Hắn thưa: “Dạ có, quả là từ tâm.”
Chúa voi quỳ thấp đôi chân
Đưa ngà trắng bạc không ngần ngại chi
Tên gian vội vã cưa đi
Mỗi bên một khúc ngà thì khá to
Chúa voi nói giọng hiền từ:
“Ngà này giá trị rất ư nhiệm mầu
Đưa ta giải thoát được mau
Soi đường giác ngộ, qua cầu vô minh
Sẽ khôn ngoan, sẽ tinh anh
Tinh thông các Pháp, đạt thành đạo tâm.”
Tên gian nào có thấm nhuần
Bao lời vàng ngọc chẳng cần lọt tai
Đem ngà bán, lấy tiền xài
Ít ngày là hết, kéo dài chẳng lâu
Thế là hắn lại quay đầu
Vào rừng năn nỉ thỉnh cầu chúa voi:
“Voi ơi tiền bạc vừa rồi
Đủ dùng thanh toán nợ thôi, không nhiều
Vẫn nghèo hèn, vẫn tiêu điều
Nên tôi quay lại để liều xin thêm.”
Chúa voi hoan hỉ cho liền,
Tên gian cưa hết ngà bên phía ngoài
Sát vào da, hết chiều dài
Ra về không hé nửa lời cám ơn
Máu tham ám ảnh tâm hồn
Hắn mờ con mắt không còn lương tri,
Mang ngà voi hắn đi về
Ăn tiêu hoang phí, hả hê, hoang đàng
Trắng tay, trở lại rừng hoang
Đặt điều xin xỏ, tìm đường kêu la
Ngà voi giờ cụt sát da
Chúa voi Đức Hạnh bao la nhân từ
Vẫn cho người, chẳng chần chừ
Tên gian nào có còn chờ gì đâu
Đầu voi trèo vội lên mau
Moi da, móc thịt vào sâu chân ngà
Sâu trong thịt, thấu trong da
Rồi dùng cưa sắt cưa ra. Quản gì!
Cưa xong cầm vội ngà kia
Gốc chân ngà đó máu thì còn rơi
Nghĩ rằng ngà đã hết rồi
Không cần voi nữa. Hắn thời lặng thinh
Chẳng cần cảm tạ ân tình
Mau mau rời khỏi rừng xanh ra về
Sướng vui, thỏa thích, hả hê
Mặc voi đau đớn, không hề nhìn lui.
*
Rừng cây thầm lặng bùi ngùi
Dù cho quả đất lâu đời đã quen
Chở bao sức nặng vô biên
Núi đồi hùng vĩ khắp triền non xa
Chở luôn cả chất thối tha
Phân và nước tiểu tuôn ra hàng ngày
Nhưng không chịu nổi kẻ này
Tham lam, độc ác, tràn đầy xấu xa,
Trời không dung, đất chẳng tha
Cho nên mặt đất nứt ra bất thần
Tạo thành vực thẳm dưới chân
Lửa từ địa ngục phun dần lên cao
Bao quanh kẻ ác, cuốn vào
Lôi ngay xuống đáy xiết bao kinh hồn.
Người gian tham, kẻ vô ơn
Thường đào mồ để tự chôn chính mình.
*
Tâm Minh Ngô Tằng Giao
(Thi hóa phỏng dịch theo bản văn xuôi
THE ELEPHANT KING GOODNESS
của Ven. Kurunegoda Piyatissa & Tod Anderson)
*
Nhận diện tiền thân Đức Phật
TRUYỆN CHÚA VOI ĐỨC HẠNH
Chúa voi Đức Hạnh là tiền thân Đức Phật.
Tên gian phản bội là Đề Bà Đạt Đa.
__________________________________________