Lễ hội nhằm tôn vinh, tri ân công đức của Đức Vua - Phật hoàng Trần Nhân Tông đồng thời giáo dục truyền thống yêu nước và tuyên truyền quảng bá để nâng cao nhận thức của nhân dân và du khách về giá trị của Khu di tích Quốc gia đặc biệt nhà Trần tại Đông Triều, tích cực tham gia quản lý, bảo tồn và phát huy giá trị của khu di tích.

Theo kế hoạch, lễ hội Xuân Ngọa Vân 2016 sẽ khai mạc vào ngày 16/2/2016 (tức mùng 9/1 năm Bính Thân) và kéo dài trong thời gian 3 tháng. Chương trình lễ hội gồm 2 phần, trong đó phần lễ sẽ diễn ra các hoạt động như: gióng trống, thỉnh chuông khai hội, cầu quốc thái dân an. Bên cạnh đó, tại khu vực chùa Ngọa Vân và sân cáp treo Ngọa Vân sẽ tổ chức nhiều hoạt động phong phú thuộc phần hội như: giao lưu văn nghệ của các câu lạc bộ hát chèo địa phương; các hoạt động thể thao và trò chơi dân gian như kéo co, bịt mắt bắt vịt, bắt trạch trong chum, ném còn...

Lễ hội Xuân Ngọa Vân 2016 được tổ chức gắn với việc khánh thành chùa Ngọa Vân mới. Tọa lạc trên núi Bảo Đài thuộc thôn Tây Sơn, xã Bình Khê, thị xã Đông Triều, chùa Ngọa Vân được khởi dựng vào thời nhà Trần, là di tích quan trọng bậc nhất trong Khu di tích Quốc gia đặc biệt nhà Trần tại Đông Triều. Đây là nơi Vua Trần Nhân Tông tu thiền và học đạo rồi sáng lập nên thiền phái Trúc Lâm Yên Tử. Chùa Ngọa Vân cũng được coi là “thánh địa” của Phật giáo Trúc Lâm nói riêng và Phật giáo Việt Nam nói chung.

Ngày 19/3/2014, chùa Ngọa Vân đã được trùng tu, tôn tạo với nhiều hạng mục như: Tam bảo, nhà tổ, tam quan, vườn tháp, vườn trưng bày khảo cổ, khu vực trồng mai vàng Yên Tử và một số hạng mục phụ trợ khác.

Đặc biệt, nhân dịp lễ hội Xuân Ngọa Vân năm nay, Công ty TNHH dịch vụ cáp treo Tâm Đức sẽ chính thức vận hành hệ thống cáp treo Ngọa Vân dài 2km để phục vụ nhân dân và du khách tham quan, thưởng lãm cảnh chùa. Công ty sẽ miễn phí vé cáp treo cho nhân dân và du khách trong ngày đầu tiên diễn ra lễ hội.

Được biết, từ năm 2016, Quảng Ninh sẽ duy trì tổ chức lễ khai hội Xuân Ngọa Vân vào ngày mùng 9 tháng Giêng hàng năm.