Một ngày nọ, có người đàn ông chạy đến trước mặt lão hòa thượng, vừa khóc vừa kể lể: “Thưa ngài, vì sao con làm việc gì cũng đều không thành? Số con thật khổ!”. 

Lão hòa thượng điềm tĩnh trả lời anh rằng: “Đó là vì con không học được cách bố thí mà thôi”. 

Người đàn ông nước mắt giàn giụa, nói: “Nhưng thưa ngài, con chỉ là một kẻ nghèo đói, ngày ăn không đủ bữa, lấy gì để bố thí đây ạ!”. 

Lão hòa thượng nghe xong, mỉm cười hiền từ nói với anh ta rằng: “Không phải thế! Này con, một người dù chẳng giàu sang, không tiền bạc, dù nghèo khổ mấy cũng vẫn có thể cho người khác được 7 thứ này. Để ta giảng cho con nghe. Đó là:

Thứ nhất, bố thí bằng vẻ mặt. Con có thể tặng người khác vẻ mặt tươi cười, niềm nở.

Thứ hai, bố thí bằng lời nói. Con có thể cho người khác những lời cổ vũ, an ủi, động viên, lời khiêm tốn và lời ấm áp.

Thứ ba, bố thí bằng tấm lòng. Con hãy mở rộng lòng mình và đối xử chân thành với người khác.

Thứ tư, bố thí bằng ánh mắt. Con hãy dùng ánh mắt trìu mến, cái nhìn thiện lương dành tặng mỗi người mà con gặp trên đường đời.

Thứ năm, bố thí bằng hành động. Con hãy thật lòng giúp đỡ người khác, làm điều tốt cho người.

Thứ sáu, bố thí bằng chỗ ngồi. Khi đi xe hay thuyền, có thể đem chỗ ngồi của mình tặng cho người khác.

Thứ bảy, bố thí bằng nơi ở. Con có thể đem phòng trống, không sử dụng để cho người khác nghỉ nhờ một đêm.

Dù giàu hay nghèo, bất luận là ai, chỉ cần học được 7 loại bố thí ấy thì cuộc đời của con sẽ mãi ngập tràn hạnh phúc, có đâu còn đau khổ, buồn bực nữa đây con của ta!”. 

Người đàn ông nghe xong chợt như bừng tỉnh cơn mê, cúi rạp người xuống, run rẩy nói: “Thưa đại sư, giờ thì con đã hiểu. Trên đời, người cho đi nhiều nhất chính là người hạnh phúc nhất!“.

***

Chúng ta vẫn hiểu bố thí đơn giản là cho đi tài vật, của cải, quyên góp bạc tiền, vật chất. Nhưng thực ra đó mới chỉ là phần nổi, là ý nghĩa nông cạn nhất mà thôi. Bố thí không cốt ở số lượng mà chính là ở tấm lòng. Tấm lòng có rộng thì sự bố thí lại càng vĩ đại vậy.

Phật gia coi bố thí là một hành động đại thiện, đại nhân, là đức hạnh quý báu của người tu hành. Bố thí được coi là cách để trừ bỏ tận gốc tính tham lam, ích kỷ, cũng là biểu hiện của lòng từ bi. Hơn thế, đối với bản thân người bố thí, nó cũng là một việc tích đức, tích phúc báo cho đời sau, kiếp sau.

Nhưng trong dòng chảy của xã hội hiện đại, bố thí dần đã trở nên hình thức và thực dụng hơn rất nhiều. Người ta đi chùa, bỏ vào “hòm công đức” một chút tiền, hoặc dâng lễ cúng dường, hoặc quyên góp tài vật và coi đó là bố thí. Kỳ thực, ngay trong cuộc sống này, mỗi việc bạn làm cho người khác, mỗi ý nghĩ bạn hướng về người khác cũng đều chính là bố thí vậy.

Giúp một em nhỏ qua đường, đỡ một cụ già bị ngã, hoặc nhường ghế xe buýt cho thai phụ, hoặc mỉm cười với những người trên đường… đó đều là bố thí, thậm chí là sự bố thí ở cảnh giới cao nhất. Bởi khi ấy, bạn đang thực sự cho đi, thực sự bao dung người khác. Cái bạn cho đi không phải là bạc tiền mà chính là tấm lòng. Tấm lòng ấy đôi khi là vô giá.