Trong cuộc tranh quyền về một thung lũng màu mỡ hai lãnh chúa lân bang với nhau đồng ý không gây chiến tranh mà thay vào đó chỉ giải quyết vấn đề này bằng một cuộc đấu cá nhân. Mỗi vị chúa tể sẽ đưa kiếm sĩ giỏi nhất của mình ra để đấu với tay kiếm của vị chúa tể kia. Quyền làm chủ mảnh đất sẽ trao cho bên chiến thắng.
Kiếm sĩ vô địch được lãnh chúa Kosumo chọn cảm thấy sợ hãi rằng chàng sẽ không làm tròn được nhiệm vụ. Không phải chàng sợ chết mà chỉ sợ làm ô danh vị lãnh chúa và gia đình của chàng.
“Thưa thầy làm ơn chỉ dạy cho con,” chàng cầu xin ông thầy cũ.
“Thầy đã truyền dạy hết cho con tất cả những gì mà thầy hay biết rồi,” ông thầy nói.
“Vậy thì khi thi đấu con nên suy nghĩ đến điều gì?”
“Con hãy có tâm Thiền như của một con ếch,” ông thầy nói.
“Thưa con không hiểu,” chàng kiếm sĩ nói.
“Con hãy nhìn cho kỹ này,” ông thầy già nói xong dẫn chàng chiến sĩ vào khu vườn trong đó có một con ếch đang ngồi im như pho tượng ở trong ao.
Một lát sau, có một con ruồi xanh bay phớt qua và con ếch vụt phóng bật tới như một cuộn dây xoắn đớp con ruồi làm một bữa ăn ngon lành.
“Ngày mai trong khi thi đấu con hãy làm như con ếch. Đừng nghĩ ngợi gì, hãy tĩnh lặng! Gạt nỗi lo sợ ra khỏi tâm mình. Hãy thiền định với cách nhất tâm của con ếch. Khi nào thời cơ đến, hãy hợp nhất với cây kiếm của mình.”
Suốt cả quãng đời rạng danh còn lại, người chiến sĩ mang biểu tượng con ếch trên cây kiếm, trên áo giáp và cả trên huy hiệu gia đình mình.
Nghệ thuật an trụ nhất tâm, nhu cầu kỷ luật cá nhân và việc không sợ chết khiến cho Thiền được phổ biến trong tầng lớp hiệp sĩ có thế lực. Dù không phải là một thí dụ gây cảm hứng câu chuyện cho thấy rằng những giáo điều và triết lý về Thiền có thể chứng tỏ hoàn toàn hữu ích trong đời sống hàng ngày.
Tâm Minh Ngô Tằng Giao
(phỏng dịch theo Zen Fables For Today của Richard McLean)
