Có một đại dương khổng lồ bên trong lòng Trái đất?

Có nhiều nước bên trong trái đất như có trong tất cả các đại dương. Đó là kết luận mà các nhà khoa học đang đạt được sau một khám phá năm 2014 đã gieo mầm cho ý tưởng về một đại dương khổng lồ bên dưới bề mặt Trái đất.

Nước ngầm trong lớp vỏ Trái đất

Trước tiên, chúng ta hãy cùng xem lại các lớp của trái đất. Lớp vỏ Trái đất mà chúng ta tiếp cận được nhiều nhất là lớp vỏ trên cùng (crust) có độ dày lớn nhất là 48km. Bên dưới đó là lớp phủ, bản thân nó được tạo bởi ba lớp phụ khác nhau: lớp phủ trên, vùng chuyển tiếp và lớp phủ dưới. Tổng cộng các lớp phủ này có độ dày khoảng 2.900km và chiếm 84% khối lượng của Trái đất. Dưới lớp vỏ là lõi, nhưng chính trong lớp vỏ, chúng ta sẽ tìm thấy đại dương thứ sáu bí mật của chúng ta.

Vậy làm thế nào họ tìm thấy đại dương? Đó không phải là thông qua bộ phim viễn tưởng "Hành trình đến Trung tâm Trái đất" của Jules Verne. Thực tế, bằng chứng chính là đến từ một viên kim cương nâu được hình thành ở độ sâu 644km dưới bề mặt Trái đất.

Tuy nhiên, đó không phải là nơi họ tìm thấy nó. Trong quá khứ, lực đẩy của núi lửa đã đẩy viên kim cương lên bề mặt, nơi một nhóm nghiên cứu đã phát hiện ra nó ở Mato Grosso, Brazil. Trong viên kim cương đó, họ đã tìm thấy một khoáng chất khác, ringwoodite, đáng chú ý là khoáng chất này có xu hướng hút nước xung quanh. Phần ringwoodite bao gồm khoảng 1,5% nước, và đó là rất nhiều. Khối đá đặc biệt này cho thấy rằng dù nó đến từ đâu, thì vẫn còn rất nhiều thứ khác để tìm thấy.

Lớp khoáng chất Ringwoodite hút nước trong Viên cương nâu bị núi lửa đẩy lên từ dưới độ sâu 644km là nguồn gốc cho các nghiên cứu cho thấy có thể có một đại dương bên dưới lòng đất. (Ảnh: Richard Siemens/Đại học Alberta)

Lớp vỏ hút nước của Trái đất

Có lẽ chúng ta nên làm rõ một điều: Chỉ vì có quá nhiều nước dưới lòng đất, điều đó không có nghĩa là nó nhất thiết phải chảy ra xung quanh như trên bề mặt. Thay vào đó, phần lớn nó có thể bị hút vào bên trong khoáng chất ringwoodite giống như đoạn mà các nhà nghiên cứu đã tìm thấy. Nhưng chúng ta biết chính xác vị trí của lớp phủ. Người ta chấp nhận rộng rãi rằng lớp phủ trên và dưới là các lớp đá khô, nhưng độ ẩm của vùng chuyển tiếp này chính là chủ đề của một số cuộc tranh luận.

Giờ đây, các nhà khoa học khá chắc chắn rằng vùng chuyển tiếp có thể là vùng ẩm ướt nhất. Vùng chuyển tiếp này có thể có lượng nước tương đương với tất cả các đại dương trên bề mặt Trái đất của chúng ta. Hongzhan Fei tại Đại học Bayreuth ở Đức cho biết: “Nếu ước tính của chúng tôi là chính xác, điều đó có nghĩa là có một lượng lớn nước trong lòng đất sâu. Tổng lượng nước trong lòng đất sâu gần bằng khối lượng của tất cả nước đại dương trên thế giới".

Các nhà khoa học hiện nay vẫn đɑng nghiên cứu rất nhiều về thành ρhần cấu tạo của hành tinh chúng ta. Các nhà nghiên cứu và nhà khoa học địa vật lý ở Mỹ và Canada đã sử dụng các dữ liệu thu thập được từ USArray - một bộ thiết bị bao gồm hàng trăm máy đo địa chấn rải rác trên khắp nước Mỹ để liên tục “nghe ngóng” các chuyển động của quyển мanti và lõi của Trái đất.

Liệu có một đại dương bên trong lòng đất?

Các nhà nghiên cứu tin rằng lượng nước trên bề mặt Trái đất có thể đến từ bên trong hành tinh và đã được “đẩy” lên bề mặt nhờ hoạt động địa chất. Theo trưởng nhóm nghiên cứu, Tiến sĩ Graham Pearson thuộc trường Đại học Alberta, Canada: “Vùng chuyển tiếp có thể chứa lượng nước nhiều bằng tất cả đại dương gộp lại. Khối nước bên trong lý giải một ρhần cho việc Trái đất là hành tinh động. Lượng nước thay đổi ρhu̝ thuộc vào cách thế giới này vận hành”.

Sau khi nghiên cứu các chuyển động trong lớp quyển manti và lõi Trái đất trong nhiều năm, và sau vô số ρhép tính toán ρhức tạp để kiểm tra lại giả thuyết, các nhà nghiên cứu tin rằng họ đã tìm ra một đại dương nước khổng lồ nằm ở vùng chuyển tiếp giữa hai lớp quyển manti trên và quyển manti dưới – một khu vực nằm trong ρhạm vi 400-660 km bên dưới bề mặt Trái đất.

Quá trình ép nước từ lớp khoáng chất Ringwoodite lên lớp quyển manti được gọi là “khử nước kết hợp”. (Ảnh: Sciencemag.org)

Các thông số đo lường của USArray chỉ ra rằng cường độ khoáng chất Ringwoodite đẩy lên lớp quyển manti sâu bao nhiêu, áp lực ép lượng nước ra cũng lớn bấy nhiêu. Quá trình này được gọi là “khử nước kết hợp”.

Với nguồn nước có tồn tại bên trong lòng Trái đất như vậy thì liệu có thể có sự sống và các thế giới khác bên dưới chúng ta hay không? Phát hiện này liệu có thay đổi bất cứ điều gì mà chúng ta đã biết về Trái đất không? Với mỗi nghiên cứu mới, chúng ta hiểu rằng chúng ta biết quá ít về Trái đất, về đại dương và những gì nằm bên dưới bề mặt hành tinh này.

Theo Discovery/Ancient-code/