Đạo nhiệm màu và hạnh đức Như Lai, thông qua ánh sáng của chân lý từ bi đang lan truyền một cách nhanh chóng khắp thế giới hiện đại.
Có nhiều trung tâm Phật Pháp ở Âu châu, Bắc Mỹ, Nam Mỹ, Nam Phi, Úc Á châu,... Sự lan tỏa và sức mạnh của Phật giáo trong giới trẻ là rõ ràng. Ở Âu châu, các nước Tây phương, ở Đông Âu và các nước xã hội chủ nghĩa trước đây. Thí dụ, Ba Lan có khoảng 5.000 phật tử hoạt động tích cực cho các cơ sở ứng dụng đạo Phật vào cuộc sống.
Triết lý đạo Phật từ bi, trí tuệ, hùng lực, tự do, bình đẳng có sức quyến rũ rất nhiều đến thế giới hiện đại do nền tảng lý trí và khoa học.
Đức Phật đã từng tuyên thuyết rằng: “Các người đừng vội tin tưởng vào bất cứ điều gì, cho dù những điều ấy đã được chép trong kinh điển. Cũng đừng vội tin tưởng vào bất kỳ điều gì, cho dù điều ấy được nói ra từ những đạo sư danh tiếng. Đừng tin tưởng trong bất cứ điều gì mà ta nói chỉ vì biểu lộ sự tôn kính ta, mà hãy thử nghiệm nó cho chính các người, phân tích nó, giống như các người đang mua vàng.” Con người hiện đại ngày nay thích một sự tiếp cận không võ đoán như thế.
Có nhiều cuộc đối thoại giữa các nhà khoa học và các nhà lãnh đạo Phật giáo, chẳng hạn như Đức Đạt Lai Lạt Ma với giới trí thức Phương Tây. Họ cùng thảo luận và khảo sát thực tại là gì. Đức Phật thuyết giảng rằng tất cả những rắc rối xảy ra từ sự không hiểu biết thực tại, từ sự mê mờ trong nhận định và thọ cảm.
Nếu chúng ta nhận thức, tỉnh thức về vấn đề chúng ta là ai, thế giới cùng chúng ta tồn tại như thế nào, chúng ta sẽ không tạo nên những vấn nạn rắc rối từ sự mê lầm.
Một sự tiếp cận như thế là rất có sức quyến rũ đối với người phương Tây
Từ việc tham vấn học hỏi những bậc Đạo Sư uyên thâm về Phật pháp trong quá khứ đã thích ứng Phật giáo đến nền văn hóa của mỗi xã hội mà nó lan truyền tới, thì đấy chỉ là tự nhiên, những bậc Đạo sư ngày nay cần trình bày đạo Phật trong những quốc gia khác nhau trong thế giới hiện đại trong những phương cách khác nhau một cách nhẹ nhàng.
Trong tổng quát, đạo Phật nhấn mạnh một sự giải thích sáng tỏ. Tuy nhiên, trong phạm vi này, những điểm khác biệt và những tiếp cận khác biệt cần sự nhấn mạnh hơn tùy theo những nét văn hóa đặc thù.
Đức Phật đã tuyên thuyết nhiều phương pháp phong phú vô cùng, đơn giản chỉ vì con người cũng vô cùng khác biệt. Không phải mỗi người đều tư duy trong cùng một cách. Hãy xem một thí dụ về thực phẩm. Nếu chỉ có một loại thực phẩm duy nhất thuận tiện trong một thành phố, nó sẽ không thích ứng đến mọi người. Trái lại, nếu có những loại thực phẩm khác nhau có thể có những hương vị phong phú, mọi người có thể tìm thấy điều gì đấy hấp dẫn.
Tương tự như thế, đức Phật đã tuyên thuyết những pháp môn tu học rất đa dạng và quảng bá cho con người với một đặc trưng bao la về hương vị dùng để cho con người phát triển và tăng trưởng chính họ. Cuối cùng, đối tượng của Phật giáo là để chiến thắng tất cả những sự giới hạn và những vấn nạn cùng để thực chứng tất cả những khả năng của mỗi cá nhân.
Vì thế chúng ta có thể phát triển chính mình đến trình độ mà chúng ta có thể giúp đỡ mọi người tối đa mà chúng ta có thể.
Ở một số nước phương Tây nhấn mạnh vào tâm lý học, chẳng hạn như Thụy Sĩ và Hoa Kỳ, những vị giảng sư Phật học thường trình bày Phật giáo theo quan điểm của tâm lý học. Ở những quốc gia khác, nơi mọi người thích cách tiếp cận sùng đạo, chẳng hạn như nhiều vùng đất Nam Âu và ở Mỹ Latinh, những vị giảng sư Phật học có xu hướng trình bày Phật giáo theo cách cung kính và sùng đạo.
Con người ở đấy rất thích tụng kinh, niệm chân ngôn thần chú và người ta có thể làm điều ấy trong sự thực hành phật pháp. Tuy vậy, những người ở Bắc Âu, không quá thích tụng kinh, niệm chân ngôn thần chú nhiều như thế. Những vị giảng sư Phật học có khuynh hướng nhấn mạnh sự tiếp cận tri thức ở đấy.
Nhiều người ở Đông Âu ở trong một tình cảnh rất buồn bã. Triết lý đạo Phật có sức quyến rũ với họ vô cùng bởi vì nhiều người thấy đời sống của họ là rất trống vắng. Cho dù họ làm việc cật lực trong nghề nghiệp của họ hay không dường như chẳng làm nên điều gì khác biệt. Họ không thấy kết quả nào.
Trái lại, đạo Phật, hướng dẫn họ ứng dụng thực tiễn những triết lý đạo Phật để chính họ, mang đến những kết quả làm nên một sự khác biệt trong những phẩm chất của đời sống của họ. Điều này làm cho người ta cảm kích và hăng hái một cách không thể tưởng để lao vào những sự thực tập một cách trọn vẹn chẳng hạn như thực tập lễ sám hồng danh các đức Phật rồi lễ bái.
Tâm thành kính tưởng đến Phật, thân năm vóc sát đất. Lễ lạy chậm rãi hàng trăm, hàng nghìn lễ lạy.
Trong cách này, Phật giáo tự thích ứng với văn hóa và tình thần của những người trong mỗi xã hội, trong khi bảo tồn những triết lý quan trọng của đức Phật. Giáo nghĩa chính không thay đổi – khuynh hướng là để chiến thắng những vấn nạn và giới hạn của chúng ta để nhận chân những khả năng của chúng ta. Cho dù hành giả làm điều này với sự nhấn mạnh hơn về sự tiếp cận tâm lý học, tri thức, khoa học, hay sùng mộ thì tùy thuộc vào mỗi nền văn hóa.
Phật giáo đang thích nghi bằng sự nhấn mạnh một sự tiếp cận dựa trên lý trí và có chừng mực với khoa học đến triết lý đạo Phật.
Phật giáo có một sự giải thích rõ ràng về kinh nghiệm cuộc sống mang đến như thế nào và đối phó với chúng như thế nào trong một hình thức khả dĩ nhất.
Đức Phật đã từng tuyên thuyết rằng đừng chấp nhận bất cứ điều gì trong sự tín ngưỡng mù quáng; hãy tự suy nghĩ, thẩm tra nó và để thấy nếu nó thực sự có ý nghĩa và hợp lý hay không. Điều này giống như khoa học yêu cầu chúng ta xác minh những kết quả của một thí nghiệm bằng sự lặp lại theo quy trình, chỉ chấp nhận những kết quả như sự thật.
Con người hiện đại không thích mua điều gì đấy mà không thử nghiệm chúng; họ không mua một chiếc xe nếu không thử nó. Giống như thế, họ sẽ không chuyển đổi sang một tôn giáo hay một triết lý của đời sống mà không kiểm nghiệm nó trước tiên để thấy nó có thực sự có ý nghĩa và thông tuệ hay không.
Điều này làm cho Phật giáo thật là có sức quyến rũ đến nhiều người trong xã hội hiện đại - thế kỷ XXI.
Đạo Phật cởi mở với sự khảo sát của khoa học và mời thỉnh mọi người thẩm tra nó theo cách đó.
Tác giả: Tiến sĩ Alexander Berzin
Việt dịch: Thích Vân Phong
Nguồn: https://studybuddhism.com
