Tôi đang gõ những dòng này tại một quán cà fe có wifi trước khu hành chính thị xã Giá Rai thuộc tỉnh Bạc Liêu, nhằm chuyển đi không khí trước mốc áp dụng chỉ thị 16 của Thủ tướng Chính phủ giãn cách xã hội một loạt các tỉnh phía Nam sau TP HCM, bao gồm Cà Mau, Bạc Liêu...

“Giờ G” - thuật ngữ quân sự ở VN, chỉ mốc khởi đầu một trận đánh, một chiến dịch. Sau khi Thủ tướng chấp thuận thực hiện chỉ thị 16 một loạt tỉnh Nam Bộ, gồm toàn bộ châu thổ Cửu Long, giao Chủ tịch các địa phương quyết định, Chủ tịch UBND tỉnh Bạc Liêu vừa ký văn bản thực hiện từ 0 giờ ngày mai, 19/7. Bây giờ là những giờ còn lại trước mốc giãn cách rơi vào nửa đêm.

Đài truyền thanh thị xã từ sáng sớm đã phát những nội dung chính của chỉ thị 16, về bản chất là cách ly xã hội: tỉnh cách ly tỉnh, huyện với huyện, ngay trong gia đình giữ khoảng cách. Dừng các hoạt động không cần thiết, trừ vânh chuyển kinh doanh các mặt hàng thiết yếu như lương thực, thực phẩm, thuốc men... Không được tụ tập quá 2 người, quán cà phê không bán hàng tại chỗ, dân chúng ở tại nhà, ra đường phải chứng minh có lý do chính đáng như mua thuốc trị bệnh, lương thực... Công nhân viên nhà nước, trừ công tác đặc thù, cũng ở tại chỗ.

Chế tài của chỉ thị 16 rất sâu, rộng, chặt chẽ, có nét của thiết quân luật trong thời bình, lực lượng chức năng được trao quyền kiểm tra, phạt mạnh tay các vi phạm, từ lỗi khẩu trang đến lưu thông đi lại....

Tôi ghi vội một vài hình ảnh trước giãn cách ở trung tâm thị xã mới, nhịp sống nhộn nhịp sẽ khác đi từ 0 giờ khuya nay và kéo dài suốt 2 tuần lễ, như những gì diễn ra ở Sài Gòn.

...Quốc lộ vẫn còn dòng xe xuôi ngược, công viên vắng nhưng vẫn có người chơi thể thao, tạp hoá đắt hàng..

Chuyện ngồi nhâm nhi tách cà phê như vầy ở quán cũng không còn, trong ít nhất 2 tuần nữa. (hình tác giả)

Những hình ảnh này ngày mai khác đi, ngay chuyện nhâm nhi tách cà fe như tôi đang làm cũng không được: theo chỉ thị 16, quán này đóng cửa.

Dù đài truyền thanh đã chuẩn bị dư luận, hàng rong vẫn còn, xe ba rác thu gom phế liệu thấy đạp trên đường, chú thanh niên từ quê ra ngồi bên thúng rau cần nước bên chiếc loa điện rao văng vẳng: 5 nghìn một bó, ba bó... Ngày mai, anh này mần ăn làm sao? Đài truyền thanh ra rả nói về chuyện không để ai đói, nhưng không rõ bằng cách nào? Chỉ thị 16 sẽ dừng hầu hết các hoạt động thương mại, dịch vụ ở thị xã này trong 14 ngày, trừ hoạt động thiết yếu và công vụ, rất nhiều bà con nghèo sẽ mất sinh kế trong hai tuần, rời việc mưu sinh vốn không thể nghỉ dù một ngày vì sợ đói!

Những gì diễn ra ở Sài Gòn ngày mai sẽ diễn ra ở hầu hết các tỉnh Tây Nam Bộ, vựa rau vựa cá vựa lúa cho thành phố HCM và cả nước, gián đoạn nhịp sống.

Hy vọng, do đặc thù đô thị hoá thấp, vùng nông thôn sông nước vẫn chủ đạo, tác động giãn cách xã hội với thih xã này, cả vùng đồng bằng, không đến mức như ở TP HCM.

Tổn thương nhiều nhất vẫn là dân nghèo...

Gửi từ Bạc Liêu

Nguyễn Thành Công