Vài năm trở lại đây, đã thành thông lệ, cứ vào đầu năm, người dân lại ù n ùn kéo đến các chùa đăng kí làm lễ dâng sao giải hạn. Để được dâng sao ở chùa, người dân đôi khi phải đăng ký giải hạn từ trước Tết.

Tuy nhiên, theo nhà nghiên cứu văn hóa Trịnh Sinh, trong giáo lý nhà Phật lại không khuyến khích việc này, càng không có quan niệm về dâng sao giải hạn.

Tục dâng sao giải hạn nằm trong nghi lễ của Đạo giáo, tức là Lão Tử của Trung Quốc. Nó đã đi sâu vào tiềm thức của nhiều người, nhất là người dân Việt Nam. Họ tin rằng, mỗi một năm có một vì sao chiếu mệnh. Có 9 sao, trong đó có: Thái dương, Thái Âm, Mộc đức, Vân hớn, Thổ tú, Thủy diệu, La hầu, Kế đô, Thái bạch.

Trong 9 ngôi sao có sao tốt, có sao xấu. Năm nào sao xấu chiếu mệnh, con người sẽ gặp phải chuyện không may, ốm đau, bệnh tật... gọi là vận hạn. Trước đây chỉ có đình, đền thực hiện nghi thức này.

Nhà nghiên cứu văn hóa Trịnh Sinh. Ảnh: Diệu Bình

Sau này, Phật giáo tiếp nhận dưới nghi thức làm lễ cầu an cho gia đình quý phật tử được an lạc, hạnh phúc.

Nhà nghiên cứu văn hóa Trịnh Sinh cho biết: “Trong đạo Phật không có dâng sao giải hạn. Tuy nhiên, vẫn có một số ít chùa, nơi người dân chịu nhiều ảnh hưởng của tín ngưỡng dân gian, thì các vị tu sĩ Phật giáo cũng đành phải (gọi là tùy duyên hóa độ, tùy theo niềm tin của đa số quần chúng) tổ chức các khóa lễ để cầu an, lấy niềm tin là chính.

Thực chất đó là lễ cầu an , cầu lợi ích cho đời, cho thế gian. Thường ở tòa Tam Bảo trong các chùa, nhà chùa dâng hoa quả cúng Phật.

Nghi thức của lễ cầu an là tụng kinh Phật, nương theo lời dạy của Ngài mà hành trì theo để cuộc sống được bình an hơn chứ không phải làm lễ để bài trừ được tai họa như nhiều người lầm tưởng".

Nhà nghiên cứu văn hóa Trịnh Sinh cũng nhấn mạnh: "Tại những khóa lễ này, bên cạnh những nghi thức thuần túy Phật giáo, mục tiêu cũng vẫn là dùng phương tiện để hóa độ chúng sinh, từ từ chuyển tâm họ quay về bờ Giác. Bởi vì tất cả họa và phúc mà con người có được đều là do nhân quả của chính người ấy làm nên.

Nhưng có một điểm chúng ta cần lưu ý, giữa nghi lễ Phật Giáo và tín ngưỡng dân gian đều có một ý nghĩa chung là cầu cho mọi người đều gặp nhiều an lành, tránh được những rủi ro trong cuộc sống. Mục đích của tín ngưỡng hay Phật giáo đều hướng con người ta đến cái chân, thiện, mỹ - những điều tốt đẹp trong cuộc sống.

Tuy nhiên, hiện nay, một số chùa chưa có những giải thích rõ ràng về tục dâng sao giải hạn để các phật tử hiểu thấu đáo, tránh đi vào màu sắc mê tín dị đoan hoặc quá đề cao nghi thức này.

Dẫn đến ngày càng có nhiều người đổ đến các chùa làm lễ giải hạn như một trào lưu. Thậm chí giới kinh doanh thường đổ rất nhiều tiền bạc cho việc dâng sao giải hạn đầu năm tại các đình, đền, chùa…, nhưng trên thực tế lại chưa hiểu đúng bản chất của nghi thức này.

Theo quan điểm cá nhân tôi, nếu đúng mục đích thuần túy cầu bình an thì tốt, còn nếu bỏ tiền bạc, vật chất làm lễ làm lễ dâng sao thì quá phí phạm, chi bằng dùng tiền đó làm từ thiện, bản thân họ tạo được phúc, mang lại quả ngọt cho đời”.