Nơi miền bắc Ấn Độ xưa
Thành Ba La Nại có vua trị vì
Con vua thông thái kể chi
Thông minh, học giỏi từ khi thiếu thời
Thật là tuổi trẻ hiếm người,
Vua cha dự tính truyền ngôi sau này.
*
Bao nhiêu dân chúng tại đây
Vào thời gian đó thường hay tin rằng
Thần linh cây cối đầu làng
Cực kỳ huyền bí, vô vàn linh thiêng
Mỗi người một số phận riêng
Do thần sắp đặt ta nên đợi chờ,
Họ mê tín, họ tôn thờ
Hay đâu sướng khổ là do tại mình,
Mọi người van vái thần linh
Khẩn cầu, xin xỏ đã thành thói quen,
Xin con khôn, cầu vợ hiền
Muốn tăng danh vọng, ước thêm sang giàu
Lầm bầm hứa hẹn trước sau
Nếu thần giúp đỡ sẽ mau tạ thần
Sẽ dâng lễ cúng thành tâm
Hương thơm, hoa quả một mâm thật đầy
Thịt thà cũng sẽ dâng ngay
Dê xào, cừu nướng, heo quay, gà hầm
Nghĩ suy mê tín sai lầm
Sát sinh bao chuyện bất nhân lâu ngày.
Chàng hoàng tử biết việc này
Tâm từ xúc động, thương thay muôn loài
Nghĩ thầm: “Ta phải ngăn thôi
Ngăn dân mê tín, ngăn người ngu si
Ra tay tàn ác kể chi
Không rành tôn giáo, biết gì đúng sai
Giáo điều khuyên chớ giết ai
Bảo toàn sinh mạng muôn loài chúng sinh
Thời tâm người mới an bình
Đó là tôn giáo dân mình nên theo!
Nhưng dân mê tín quá nhiều
Dễ gì dạy họ sớm chiều được ngay
Ta nương theo thói quen này
Để dần uốn họ một ngày tỉnh ra
Vua cha rồi sẽ băng hà
Tất nhiên truyền lại cho ta ngai vàng
Ngay bây giờ phải tính đường
Thảo ra kế hoạch giúp vương quốc mình!”
*
Thế là chàng vạch chương trình
Thoạt tiên dò hỏi dân tình đó đây
Biết ngoài thành có một cây
Thân cao cổ kính, lá dầy âm u
Người dân tế lễ từ xưa
Tin rằng thần thánh ngụ cư lâu đời.
Chàng hoàng tử trẻ tới nơi
Chắp tay khấn vái, thốt lời cầu xin
Tham gia cùng họ một bên
Làm như chàng cũng thường quen vậy rồi
Dùng hương hoa tế lễ thôi
Không dùng sinh vật cúng nơi cây này,
Dần dà như vậy ít ngày
Tiếng đồn lan rộng thật hay vô cùng
Người dân trong khắp mọi vùng
Tin rằng hoàng tử cũng không khác mình
Cũng tin tưởng ở thần linh,
Bước đầu kế hoạch quả tình thành công.
Thời gian sau ở hoàng cung
Vua cha già yếu mệnh chung một ngày
Ngai vàng hoàng tử lên thay
Trị vì vương quốc từ đây vững bền
Toàn dân trong ấm ngoài êm
Dân phò vua mới, lại thêm cảm tình
Nghĩ rằng vua cũng như mình
Cũng luôn cầu khẩn thần linh uy quyền.
*
Sau khi chiếm được lòng tin
Nhà vua trẻ tiến hành thêm chương trình,
Một hôm ở giữa cung đình
Nhà vua lên tiếng tâm tình cùng dân
Cùng các quan với toàn quân
Nhà vua hỏi: “Các quần thần ai hay
Sao ta hưởng ngôi báu này?
Sao ta biết chắc có ngày làm vua?”
Chẳng ai biết để mà thưa.
Nhà vua bèn nhắc chuyện xưa của mình:
“Ta từng cầu khẩn thần linh
Và dâng đồ cúng tâm thành siêng năng
Ở cây cổ thụ đầu làng!”
Mọi người vội vã thưa rằng nhớ ra.
Nhà vua nói tiếp: “Chính ta
Nhiệt tình khấn nguyện, thiết tha thỉnh cầu
Khấn thần linh, thỉnh phép mầu
Giúp ta đạt được trước sau một điều
Trở thành vua! Chỉ bấy nhiêu!
Ta xin hứa lễ tạ nhiều hương hoa
Và còn đặc biệt thêm ra
Cúng dường lễ vật khác xa mọi người,
Giờ thần giúp toại nguyện rồi
Tạ ơn đặc biệt ta thời chẳng quên!”
Mọi người hoan hỉ ngay liền:
“Đúng theo lời hứa thưa nên cúng dường
Vậy nên sửa soạn sẵn sàng
Một bầy súc vật để dâng tế thần!”
Vua tuyên bố: “Tốt vô ngần
Ta vui vì được nhân dân đồng tình
Ta từng hứa với thần linh
Rằng ta đặc biệt tâm thành dâng lên
Thịt da, máu huyết, trái tim
Của người dân khắp các miền gần xa
Nếu mà ‘ngũ giới’ lơ là
Không hề tôn trọng! Tỏ ra coi thường!”
*
Mọi người nhiệt liệt tán dương
Vì lòng mê tín điên cuồng từ lâu
Sợ rằng không lễ tạ mau
Thần linh nổi giận còn đâu an toàn
Thần trừng phạt nặng vô vàn
Vua và dân chúng liên quan chuyến này.
Vua cười thầm: “Kể cũng hay!
Chính lòng mê tín giờ đây giúp mình
Trong ‘năm giới’ cấm sát sinh
Người dân đâu nhớ, quả tình thơ ngây
Từ lâu mê muội lắm thay!”
Vua nhân cơ hội ban ngay lệnh rằng:
“Hãy thông báo khắp xóm làng
Rằng thần linh giúp ngai vàng cho ta
Nên ta không thể lơ là
Phải đem lời khấn hứa ra thi hành
Từ nông thôn đến thị thành
Từ nay ‘ngũ giới’ chấp hành cho nghiêm
Sát sinh bị cấm chớ quên
Một ngàn người phạm đầu tiên lệnh này
Thời hình phạt áp dụng ngay
Bị đem cúng tế thần cây tức thì!”
*
Thật là tốt đẹp kể chi
Toàn dân tôn trọng lệnh kia ngay rồi!
Một thời gian ngắn mà thôi
Dân Ba La Nại tức thời nổi danh
Giữ gìn ‘ngũ giới’ tâm thành
Chẳng còn mê tín sát sinh tế thần,
Nhà vua vui sướng vô ngần
Hoàn thành kế hoạch muôn phần vẻ vang.
*
NHẬN DIỆN TIỀN THÂN
Hoàng tử có kế hoạch về sau trở thành vua ở Ba La Nại
là tiền thân Đức Phật
Tâm Minh Ngô Tằng Giao
(thi hóa, phỏng dịch theo bản văn xuôi THE PRINCE WHO HAD A PLAN của Ven. Kurunegoda Piyatissa & Tod Anderson)
_______________________________________________
