BẢY ĐIỀU NGHI CỦA NGÀI A NAN
Chánh Lý Kiều Thế Đức
(Sách Đời Đức Phật, trang 362 - 364)

Khi Phật đã già, sức kém suy
A Nan mộng thấy bảy điều nghi
Một là lửa dữ thiêu sông, lạch
Biển cả, ao hồ chẳng sót chi.
Hai, thấy mặt trời rụng sợ thay!
Nơi nơi tối mịt, bóng đêm dày
Đầu ngài ngang đỉnh Tu Du chúa
Mang ý nghĩa gì, chẳng thể hay.
Ba, thấy Tỳ kheo bỏ giới lành
Cà sa chẳng khoác, tóc dài, xanh.
Bốn, đoàn Thích tử y tơi tả
Sống cảnh lao tù, nữ xúm quanh.
Năm, thấy heo rừng kéo tới đông
Chiên đàn bị phá, xót xa lòng(1).
Sáu là voi nhỏ không nghe mẹ
Chạy mãi rong chơi, lạc giữa đồng
Không cây, chẳng cỏ, nắng như thiêu
Đó khát nằm lăn chết khá nhiều.
Bảy, thấy rõ ràng sư tử chết
Nhưng bầy ác thú, quạ, chim điêu
Chẳng dám đến gần rỉa thịt ăn
Duy đàn giòi bọ tự trong thân
Thi nhau đục khoét mình sư tử
Rồi cũng chết dần, thật bất an!

Sáng sau trình lại đức Như Lai
Đủ bảy điều nghi chẳng sót, sai
Ngài được Thế Tôn thương xót giảng
Từng phần với giọng rất khoan thai.

- Những điều con kể rõ vừa qua
Trùng với tương lai của pháp ta
Lửa dữ là điềm sau sẽ có(2)
Tỳ kheo nhiễm dục, lại kiêu sa
Tuy được cúng dường đủ tiện nghi
Chẳng lo tu dưỡng dức Từ bi
Khởi lên tranh đấu làm nhơ uế
Giáo pháp ta truyền, thật tối si.
Mặt trời rơi rụng luận cho thông
Đại lão Tỳ kheo sẽ thỉnh ông
Đọc lại tạng Kinh sau Phật tịch
Tuyên dương chánh pháp, chúng nhờ trông.
Tỳ kheo bỏ giới nói lên rằng
Mai hậu, tương lai chẳng thiếu Tăng
Chỉ lý thuyết suông mà chẳng rõ
Tri, hành hợp nhất mới toàn chăng?
Lại điềm tơi tả pháp y là
Sẽ có Tỳ kheo phạm giới ta
Lấy vợ xuôi theo dòng thế tục
Không còn giữ phạm hạnh cao xa.
Heo rừng moi, bới gốc chiên đàn
Báo hiệu sau này tại thế gian
Có hạng Tỳ kheo cầu lợi dưỡng
Bán buôn Phật, Pháp, khó mà can.
Voi con chết đói tỏ ngay là
Hậu học Tỳ kheo chẳng thấy xa
Không chịu tuân theo lời Trưỡng lão
Hành ta, bị đọa khổ bao la
Sư tử chết, điềm ấy chẳng nghì
Không gì xóa nổi Pháp ta đi
Duy hàng đệ tử không trì giới
Mới hại Pháp ta, chớ lạ gì.

Trước khi nhập diệt, Phật từ bi
Giải đáp cho ngài hết nổi nghi.
Truyền nói giáo điều và dạy phép
Giữ gìn đạo lý khỏi suy vi.
Sau khi Phật tịch, chính do ngài
Đọc lại tạng Kinh chẳng sót, sai
Trước mặt chư Tăng và Nhất Tổ
Trong kỳ kết tập, thật không hai!

GHI CHÚ:

(1) Chiên đàn là một loại cây thơm mà người ta đốt lấy hương cúng phật. Chiên đàn có nhiều màu: đỏ, trắng, tía và có thể dùng lam thuốc trị bệnh. Chiên đàn có nhiều thứ, những thứ quý vô giá là Chiên đàn kiên hắc và Chiên đàn hải thủ ngạn. Người ta lên cốt Phật bằng cây chiên đàn và làm cột, kèo của chùa, tháp bằng cây chiên đàn.

Chiên đàn đối nhau với Phàm mộc (gỗ thường) vì chiên đàn được dụ như Kinh Pháp, còn Phàm mộc được dụ như những đồ cúng dường.

Chiên đàn lại đối nhau với Y lan, vì cây Chiên đàn có mùi thơm nhưng cây Y lan thì xông ra mùi thối. Cũng tỉ như thiện đối với ác và Bồ đề đối với phiền não vậy.

(2) Tham, sân, si thiêu đốt thân, tâm con người nên trong đạo Phật thường gọi chúng là lửa tham, lửa sân, lửa si mê.