Định tuệ viên dung

Chùa A Di Đà | 30/1/2018 | 0 Bình luận

Thể dụng của định tuệ qua ngọn đèn và ánh sáng tuy hai mà thể vốn đồng một không còn cụ thể với trình độ hiểu biết của thế hệ ngày nay nữa.

Định tuệ viên dung

Lê Huy Trứ

Chứng Đạo Ca của đại sư Vĩnh Gia có câu:

Tông cũng thông thuyết cũng thông,

Ðịnh huệ sáng tròn chẳng trệ không.

‘Tông cũng thông thuyết cũng thông’ có nghĩa là không những biết giảng kinh thuyết pháp mà còn ngồi thiền, và thông thạo cả hai. Thiền ở đây chỉ cho Thiền tông. Thuyết pháp ở đây nghĩa là giảng kinh thuyết pháp. "Ðịnh huệ sáng tròn chẳng trệ không". Một người biết cả hai thì định tuệ viên minh. Tại sao người này thạo cả thiền tông và thuyết pháp? Đó là vì vị ấy có định lực và tuệ lực. Cả hai đều hỗ tương viên dung. Định trợ giúp Tuệ và ngược lại. Có định mà không có tuệ thì chỉ là thông thiền chứ không thông giáo lý. Còn có tuệ mà không có định thì chỉ thông giáo lý mà không thông thiền. Định tuệ viên minh có nghĩa là không chấp pháp, không chấp ngã, không chấp không. Nhân, ngã , pháp, không đều là ‘không!’ ” Hòa thượng Tuyên Hóa giảng tại Phật giáo giảng đường, San Francisco, 1969, Tỳ Kheo Ni Cận Kinh chuyển ngữ sang Anh ngữ, Trích dịch từ Nguyệt San Vajra Bodhi Sea số tháng 1, 2013, trang 23 -23. Hoà thượng Tuyên Hóa (Venerable Hsuan Hua, tiếng Hán: 宣化上人), pháp danh là An Từ, tự Độ Luân; 26 tháng 4 năm 1918 – 7 tháng 6 năm 1995) là một tu sĩ Phật giáo gốc Trung Quốc, người kế thừa đời thứ 9 của Quy Ngưỡng Tông.

Nhưng khi đã quay về tự tánh rồi thì không bao giờ quên bản lai biết nữa.

Lúc đó, định tuệ chẳng hai, bất nhị (non dualism).

Như Lục Tổ, Huệ Năng dạy trong Kinh Pháp Bảo Đàn:

Ấn Tông lại thưa: “Huỳnh Mai phó chúc, việc chỉ dạy

như thế nào?”

Huệ Năng bảo: “Chỉ dạy tức không, chỉ luận về kiến tánh, chẳng luận thiền định giải thoát.”

Ấn Tông thưa: “Sao chẳng luận thiền định giải thoát?”

Huệ Năng bảo: “Vì ấy là hai pháp, không phải là Phật pháp. Phật pháp là pháp chẳng hai.”

Ấn Tông lại hỏi: “Thế nào Phật pháp là pháp chẳng hai?”

Huệ Năng bảo: “Pháp sư giảng kinh Niết-bàn, rõ được Phật tánh, ấy là Phật pháp là pháp chẳng hai.”

Thiền định giải thoát là pháp hai. Nếu là pháp hai, nhị nguyên, tức chưa phải là pháp cứu kính, thế nên nói Phật pháp là pháp không hai, bất nhị.

Có nhiều cao nhân cố gắng giảng những ý kinh ở trên rồi nhưng càng lắng nghe, càng cố giảng, càng làm người nghe thuyết lẫn kẻ cố thuyết dường như cùng đưa nhau vào ngõ cụt không lối ra?

Lục Tổ dạy tăng Pháp Hải: “Niệm trước chẳng sanh tức tâm, niệm sau chẳng diệt tức Phật; thành tất cả tướng tức tâm, lìa tất cả tướng tức Phật, nếu tôi nói cho đủ, cùng kiếp cũng không hết, hãy lắng nghe tôi nói kệ:

Tức tâm là tuệ,

Tức Phật là định,

Định tuệ bình đẳng,

Trong ý thanh tịnh.

Tức tâm danh tuệ,

Tức Phật nãi định,

Định tuệ đẳng đẳng,

Ý trung thanh tịnh.

Lục Tổ cũng dạy: Này Thiện tri thức, pháp môn của ta đây lấy Định Tuệ làm gốc, Định Tuệ một thể không phải là hai. Nếu biết được nghĩa này tức là cái học Định Tuệ bình đẳng.

“Bình đẳng” theo ý ngài dạy là không có định trước tuệ sau mà định tuệ xãy ra một lúc? Định tuệ không hai vậy là một, là số nhiều?

Vậy thì “an tâm kiến tánh” cái nào có trước, cái nào có sau, không hai, không một? Như trứng gà và con gà, ai có trước, có sau hay chỉ là một, không hai, xãy ra cùng một lúc?

Lục Tổ giảng, “Này Thiện tri thức, Định Tuệ ví như cái gì ? Ví như ngọn đèn và ánh sáng. Có ngọn đèn tức có ánh sáng, không đèn tức là tối, đèn là thể của ánh sáng, ánh sáng là dụng của đèn, tên tuy có hai mà thể vốn đồng một, pháp Định Tuệ này cũng lại như thế.”

Thí dụ của Ngài về thể dụng của định tuệ qua ngọn đèn và ánh sáng tuy hai mà thể vốn đồng một không còn cụ thể với trình độ hiểu biết của thế hệ ngày nay nữa.

Tôi nhận thấy nó mâu thuẩn với ý bài kệ đầu tiên của Ngài:

“Gương sáng cũng chẳng đài. Xưa nay không một vật,” (Minh cảnh diệc phi đài. Bản lai vô nhất vật,)

Vì, Ánh sáng chẳng phải đèn. Định Tuệ không một vật!

Tuy nhiên, Lục Tổ cũng đã biết sẽ có chuyện này rồi nên Ngài mới biểu đệ tử viết lại Kinh Pháp Đàn để làm tin cho hậu sinh khả úy:

“ ... đến vô số phương tiện, bao nhiêu nhân duyên thí dụ, ngôn từ nói về pháp ấy đều vì một Phật thừa. ... sao chẳng tỉnh, là giả, là việc thuở xưa, một là thật, là việc hiện nay, chỉ dạy dẹp giả trở về thật, sau khi trở về thật, thật cũng không tên...”

Có thể vì vậy mà ngài giả làm kẻ vô học không bao giờ viết một chữ?

Nhất là bài kệ đầu tiên, độc nhất vô nhị, đó là bài vô nhất vật vì Ngài đã biết trước là 1500 năm sau này có một nhà sư Đại Hàn, Sùng Sơn cùng đồ tử đồ tôn tới viếng chùa, và đã dám ngạo mạn chê ngài còn để lại 3 hạt bụi.

Ngài có viết đâu mà để lại bụi?

Ai để lại bụi vô minh đó, sư Sùng Sơn?

Chỉ tội nghiệp cho những nhà sư Tàu thật thà ú ớ không đối đáp được với khách tri thức?

Cho nên cứ nhắm mắt y kinh giảng nghĩa có khi tam thế Phật oan nhưng phải anh minh, tùy duyên, tùy căn, dù lìa kinh nhất tự chưa chắc đồng ma thuyết.

Trái lại, những bật thượng thừa này có thể làm cho tổ và Phật hài lòng vì đã vượt thời gian diễn đạt được ý thánh.

Lục Tổ có dạy: “... chỉ tùy phương mở trói, giả danh là tam-muội.”

Đây là những vấn đề rất khó mà thông suốt và khả dĩ có thể chấp nhận dễ dàng với tâm cố chấp nhị nguyên của đa số chúng ta.

Tôi thích chữ định tuệ viên dung hơn là định tuệ bình đẳng hay định tuệ viên minh. Vì theo tôi hiểu thì minh trong tuệ, và bình đẳng là vẫn còn phân biệt nhị nguyên. Chỉ có viên dung là tròn một khối.

Tâm bình không nhọc giữ giới,

Hạnh thẳng không cần tu thiền.

Tâm bình hà lao trì giới,

Hạnh trực hà dụng tu thiền.

(Huệ Năng)

Tác giả: Lê Huy Trứ

Bài Liên Quan:

các bài khác

CẢM NHẬN CỦA BẠN

Gửi cảm nhận - Vui lòng điền đầy đủ thông tin

Họ tên *

Email *

Nội dung *

Mã bảo vệ *

Khóa An Cư Kiết Đông PL 2566 (2022) tại Tu Viện Quảng Đức, Melbourne, Úc Châu

Tịnh Nghiệp Đạo Tràng Tu Viện Quảng Đức sẽ tổ chức khóa An Cư Kiết Đông một tuần lễ từ ngày 4 đến...

Xem chi tiết

Tin xem nhiều
Phản hồi

Cách tính Năm nhuận Dương lịch và Năm nhuận Âm lịch
28/9/2014

Phân biệt hoa Sala, hoa Vô Ưu và hoa Kỳ Lân
31/10/2014

Đây có phải hình ảnh ĐỨC PHẬT THÍCH CA MÂU NI không?
5/9/2014

Lời Đức Phật (Kinh Pháp Cú)
27/8/2014

Đức Thế Tôn Mâu Ni là bậc đại hiếu
6/11/2014

Đức Phật Thích Ca Mâu Ni
6/8/2014

Đức Phật A Di Đà và năm vị Bồ tát
6/8/2014

LƯỢC SỬ THÀNH LẬP CHÙA A DI ĐÀ
9/9/2014

Toàn cảnh Chùa A Di Đà
9/9/2014

Niên đại xuất gia, thành đạo đức Bổn Sư Thích Ca trong kinh Phật Bản Hạnh Tập
12/12/2014

Huỳnh Việc Trung
24/7/2022

Tấm này theo mình thì hoàn toàn không phải. Theo mình biết thì bên Thái Lan có một vị đại sư tên là Luang Phor Thuad, các bạn có thể search tên sư trên google. Khi sinh ra đã có nhiều điềm lành, sư có nhiều thần thông. Mình có xem nhiều bức ảnh của sư trên mạng, mình thấy sư rất đẹp, khuông mặt từ bi, quang minh,rực rỡ. Mình nghe đồn sư là bồ tát bất thoái chuyển, đã đạt được Pháp Thân nên thân thể sư rất đẹp. Một vị bồ tát thôi là đã đẹp đẽ như vậy, mang nét đẹp xuất thế gian, huống chí là đức Phật người đã đạt được giác ngộ rốt ráo. Đức Phật sẽ đẹp hơn vậy gấp trăm nghìn lần, nên hiển nhiên cái bức ảnh trên kia không phải ảnh Phật! Bạn nào muons tìm hiểu về sư Luang Phor Thuad thì search là "Luang Phor Thuad","Luang Phor Thuad wax","Luang Phor Thuad statue". Hình ảnh của Sư dù ở hình thức nào, tranh vẽ, tượng hay tượng sáp đều rất đẹp. Nếu ai là đệ tử chân chính của đức Phật thì nên tìm hiểu về sư, ngắm ảnh sư,thật hiếm hoi và quý giá mấy được ngắm ảnh mọt vị bồ tát đẹp đẽ như vậy.

Nguyễn Đạt Niệm
11/4/2022

PHẬT ĐẢN LÀ LỄ HỘI TÔN GIÁO TOÀN CẦU THẾ GIỚI ĐƯƠC LIÊN HIỆP QUỐC TÔN VINH .THÌ GHPG VN HIỆN TẠI PHẢI CÓ CHỈ ĐẠO THỐNG NHẤT TỪ CẤP TRUNG ƯƠNG ĐẾN ĐỊA PHƯƠNG CÁC CẤP GH CŨNG NHƯ CÁC TỰ VIỆN CẢ NƯỚC PHẢI THỰC HIỆN NGHIÊM TÚC TỔ CHỨC TẤT CẢ ĐỀU HƯỚNG VÊ CÚNG DƯỜNG NGÀY PHẬT ĐẢN SINH. GH KHÔNG ĐỊNH HƯỚNG CHO NGÀY PHẬT ĐẢN THÌ GH VỊ CHỦ TỊCH HĐTS PHẢI CHỈ ĐẠO CHO CÁC CẤP GH BẰNG CÔNG VĂN THÔNG BẠCH CHO KỊP MỪNG PHẬT ĐẢN SẮP ĐẾN..

Cuong Nguyen Lam
11/4/2022

Cảm ơn tác giả đã nói lên đúng thực trạng của PG, thật ra hàng Phật tử rất mong mỏi được sống trong không khí Rước Phật trên phố mà giờ đây lại cắt cả lễ Đài ...Trong khi đó lễ Noel không một thông bạch nào từ Hội đồng Giám mục Việt Nam mà chỉ có vị linh mục viết thư đến Học sinh và giáo chức ..nội dung khuyên giáo dân giới thiệu Lễ Niel đến với các bạn và đồng nghiệp của mình. Còn của PG ra văn bản tổ chức lễ Phật Đản ...đôi lúc thiếu cụm từ tổ chức xe Rước Phật và kiệu Phật thì các đơn vị PG tổ chức có nơi bị chính quyền đưa ra bản thông bạch không có nói đến rồi gây khó khăn cho việc tổ chức xe Rước Phật...Chưa kể có năm ở Đăk Lăk, hay huyện Hóc Môn_ TP HCM bị cấm cả trwo cờ PG quanh các con đường quanh chùa. Trong khi đó Noel họ treo đèn, làm hang đá ra đường đầu hẻm và cờ rợp trời mà có ai cấm đâu?

Trọng Tín
11/4/2022

Nên đấu tranh cho ngày phật đản là quốc lễ ... ngày đó toàn dân bắt buộc nghe thuyết pháp...

Tran Le Duyen
24/2/2022

A Di Da Phat Kinh Thua Yeu cau Update dia chi tren mang

Phước mỹ
5/2/2022

Tôi đồng quan ý kiến của bạn, hình này cần phải kiểm chứng lại nguồn gốc, hình này không giống như lời Phật dạy trong kinh điển. Chúng ta không nên phổ biến.

Nguyễn vih
26/1/2022

Tôi cảm thấy rất biết ơn

Thích Kà Khịa
17/1/2022

Sai. Phật và Chúa luôn khuyên các môn đồ điều đúng đắn nhất. Dù bất cứ tôn giáo nào cũng dạy hay điều phải. Bài viết đang chia rẻ tôn giáo . Đáng buồn

Phan Xuyến
28/12/2021

Hoan hỷ A MI ĐÀ PHẬT nguyện sanh TÂY PHƯƠNG CỰC LẠC con cung kính tán thán công đức vô lượng vô biên PS ạ

Hoàng Khoa
28/9/2021

Cúng Đường thế nào, mong Chư Thầy Chùa Giác Nguyên chuyển số Điện thoại để được tư vấn ahj, không biết Cô Quý còn ở Chủa không Ah LH: Ông Khoa- 0896 661552